Wat is non-binair?

Iemand die non-binair is voelt zich niet thuis in de binaire gender categorieën (vrouw of man). Simpel gezegd: iemand die zich non-binair voelt, kan zich dus niet of niet alleen identificeren als man of vrouw. Deze persoon voelt zich dus niet specifiek man of vrouw of juist net zozeer man als vrouw. Het gaat erom hoe je je voelt en aangesproken wilt worden, niet om met welk geslacht je geboren bent.

Het tegenovergestelde van non-binair is binair. Als je binair bent, voel jij je man of vrouw. Non-binaire personen voelen zich beter bij een andere genderidentiteit die niet binair (mannelijk of vrouwelijk) is. Dit kan zich in ook uiten in genderexpressie. Mannelijke en vrouwelijke kenmerken worden dan gecombineerd of verworpen.

Genderexpressie geeft aan hoe iemand in het openbaar uitdrukking geeft aan de eigen gender. Dus hoe iemand zich publieke uit. Dit kan zowel zichtbaar zijn in kleding of make-up als qua gedrag.

Genderidentiteit en genderexpressie is niet hetzelfde; je kunt iemands genderidentiteit niet aflezen aan iemands genderexpressie.

Verschillende termen voor non-binair

Non-binair is een parapluterm en heeft verschillende genderidentiteiten, waaronder:

• Genderqueer
• Gender non-conform
• Agender
• Genderfluïde
• Bigender

Al deze identiteiten hebben met elkaar gemeen dat ze buiten de binaire gendernorm vallen, maar ze kunnen onderling wel subtiel van elkaar verschillen. Er zijn non-binaire personen die zich als transgender identificeren, maar dit hoeft niet altijd het geval te zijn.

Aanspreekvormen

De Nederlandse taal kent alleen de mannelijke of vrouwelijke aanspreekvorm. Recentelijk kwam hier verandering in zodat er ook termen gebruikt worden voor non-binaire personen. Binaire voornaamwoorden zijn hij/zij, hem/haar en zijn/haar. Dit wordt aangevuld met die, hen en hun. De meeste non-binaire personen geven bij het voorstellen aan hoe zij genoemd willen worden. 

Genderneutraal in paspoort

Het is ook mogelijk om niet als mannelijk of vrouwelijk in je paspoort te worden genoemd, maar genderneutraal met een X. Dit kun je niet zomaar aanvragen bij jouw gemeente, maar moet geregeld worden via de rechter. Advocaat Kim Smienk legt uit hoe de procedure voor een gender neutraal paspoort werkt.

Er komt tegenwoordig steeds meer aandacht voor non-binaire personen. Dit zorgt ervoor dat mensen die zich lange tijd niet thuis voelden in hun eigen lichaam, zich nu beter thuisvoelen in deze categorie op het gender spectrum.

Olympische Winterspelen 2022

Tijdens de Olympische Winterspelen van 2022 doet er voor de eerste keer in de geschiedenis een openlijke non-binaire sporter mee. De Amerikaan Timonthy LeDuc is openlijk non-biniar en doet met schaatspartner Ashley Cain-Gribble mee aan kunstschaatsen.

LeDuc hoopt dat er een sfeer ontstaat waarin non-binaire atleten openlijk zichzelf en succesvol in de sport kunnen zijn. Ook vertelt LeDuc dat het vervelend is wanneer mensen vragen wat het geslacht was bij de geboorte. LeDuc:” Het gaat erom hoe je je voelt, hoe je aangesproken wilt worden, niet op welk geslacht je had bij de geboorte.”